1.1 UIKit asoslari kirish

Ushbu maqola — “UIKit Zero to Hero” seriyasining boshlanishi.

Agar siz iOS dasturlashni jiddiy o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, eng to‘g‘ri joydasiz

Kirish

iOS dasturlash dunyosida ikki asosiy yo‘l mavjud:

1. UIKit — eski, lekin hali ham eng kuchli va nazoratli Framework.
2. SwiftUI — yangi, zamonaviy, lekin hali ham o‘sish jarayonida.

Ko‘pchilik bevosita SwiftUI bilan boshlamoqchi bo‘ladi, ammo bu har doim eng to‘g‘ri yo‘l emas.
SwiftUI tushunilishi uchun avvalo UIKit asoslarini bilish shart.

Nega UIKitdan boshlaymiz?

SwiftUI — UIKit ustiga qurilgan.
Ya’ni, siz SwiftUI’da yozgan har bir kod aslida ichkarida UIKit komponentlariga tayanadi.

Misol uchun:

• SwiftUI’dagi Text("Hello") → UIKit’dagi UILabel
• SwiftUI’dagi Button() → UIKit’dagi UIButton
• SwiftUI’dagi List → UIKit’dagi UITableView yoki UICollectionView

Agar siz UIKitni bilsangiz:

• SwiftUI qanday ishlashini ichkaridan tushunasiz.
• Kodda paydo bo‘ladigan “UIKit bridge” muammolarini osongina hal qilasiz.
• Katta kompaniyalardagi (masalan, Google, Meta, Uber) real loyihalarda ishlay olasiz — chunki ko‘pchilik kodlar hali ham UIKit’da yozilgan.

UIKit tarixi

UIKit birinchi marta 2008-yilda, birinchi iPhone uchun chiqdi.
O‘shandan beri u o‘zgarib, boyib bordi — hozir u millionlab iOS ilovalarining asosi.

• 2008 — iPhone SDK va UIKit paydo bo‘ldi
• 2010 — iPad chiqishi bilan Auto Layout keldi
• 2013 — Storyboard va Interface Builder keng tarqaldi
• 2019 — Apple SwiftUI’ni taqdim etdi
• 2025 — UIKit hali ham App Store’dagi ilovalarning 70–80% qismida ishlatiladi

UIKit — bu fundament.
SwiftUI esa — zamonaviy fasad.
Fasad chiroyli bo‘lishi mumkin, lekin u doimo fundamentga tayanadi.

UIKitning o‘rni bugungi kunda

Bugungi kunda SwiftUI juda tez rivojlanmoqda, lekin:

• Katta kompaniyalar hali ham UIKit loyihalarini qo‘llab-quvvatlaydi.
• Murakkab animatsiyalar, maxsus UI’lar, yoki eski iOS versiyalar uchun UIKit barqarorroq ishlaydi.
• UIKit sizga har bir UI elementini nazorat qilish imkonini beradi: o‘lcham, joylashuv, gesture, transition, layout — barchasi qo‘lda.

Shuning uchun biz ushbu kursni UIKit bilan boshlaymiz.
Bu sizga SwiftUI’ni o‘rganishda “nega bu narsa shunday ishlaydi?” degan savollarga ancha chuqur javob beradi.

SwiftUI bilan solishtirish

UIKit — bu “manual transmission” mashina: siz hammasini o‘zingiz boshqarasiz.
SwiftUI esa “automatic transmission” — haydovchi uchun qulay, lekin ichkarida nimalar bo‘layotganini bilish uchun UIKitni bilish kerak.

Nima uchun avval UIKit, keyin SwiftUI?

1. Tajriba — UIKit sizga UI qanday ishlashini aniq o‘rgatadi.
2. Tushuncha — SwiftUI’dagi har bir komponent aslida UIKit elementiga tayanadi.
3. Ish imkoniyati — ko‘pchilik kompaniyalar hali ham UIKit bilan ishlaydi.
4. Moslashuvchanlik — siz UIKit va SwiftUI kodlarini aralashtirib ishlata olasiz (UIViewRepresentable, UIHostingController).
5. Barqarorlik — UIKit 15+ yillik tajribaga ega, barcha xatoliklar aniqlangan.

Shuning uchun bu kursda avval UIKit asoslarini mukammal o‘rganamiz,
so‘ngra SwiftUI’ga o‘tamiz — bu sizni to‘liq iOS muhandis darajasiga olib chiqadi.

Xulosa

UIKit — iOS dunyosining ildizi
Uni mukammal o‘rganish sizga SwiftUI’ni tez, ishonchli va professional darajada tushunish imkonini beradi.
Shuning uchun biz “UIKit Zero to Hero” yo‘lini boshlaymiz — asosdan mukammallikkacha.